رفتار شورای امنیت در قبال اقدام اخیر آمریکا چه خواهد بود؟

به گزارش راهبرد معاصر؛ رحمان قهرمان پور، کارشناس مسائل بین المللی در خصوص ملغی شدن تحریم های شورای امنیت که خبر خوش رئیس جمهور به ملت ایران بود به ما گفت: تحریم های شورای امنیت سازمان ملل فصل منشور در ماده 42 متوقف شده است؛ ماده 42 تحریم هایی که شامل فشار اقتصادی و تحریم های دریایی است به چنین مواردی ناظر است اما در ماده 43 امکان برخورد نظامی با کشور متخلف از این دید ذکر شده است.

وی در باره مجوز حمله نظامی به ایران از سوی شورای امنیت به آمریکا توضیح داد: تحریم های شورای امنیت ربطی به جنگ ندارد و در واقع برای حمله آمریکا به ایران هیچ مجوزی داده نشده است. درواقع ساز و کار تحریم ها در شورای امنیت با ساز  و کار تحریم های یک جانبه متفاوت است، به این معنا که وقتی شورای امنیت تصمیم بر تحریم کشوری می گیرد، این تصمیم ناشی از احتمال تهدید دولت مزبور در ایجاد خطر برای امنیت بین الملل است.

قهرمان پور دراین باره اینگونه توضیح داد: اگر شورای امنیت چنین تصمیمی اتخاذ کند یا به این موضوع برسد که کشوری برای امنیت بین الملل مخاطره آمیز است با تشکیل کمیته ای از همه ی کشورها درخواست می شود تا گزارش های خود مبنی بر چگونگی فشار و اعمال تحریم به کشور مخاطره آمیز را تقدیم کمیته کنند.

قهرمان پور خاطر نشان کرد:  لذا ساز و کار و مکانیزم چگونگی اعمال تحریم در شورای امنیت تفاوت های جدی با سار و کار تحریم های یک جانبه از سوی کشورها و منجمله امریکا دارد. آمریکا درحال حاضر تلاش می کند تا با تفسیر یک جانبه خود از بند 37 برجام  قطعنامه های شورای امنیت را به صورت یک جانبه اجرا کند، حال در مورد اینکه ایا امریکا اساسا چنین حقی دارد یا خیر ابهام حقوقی وجود دارد، به این خاطر که وقتی قطعنامه تحریمی در شورای امنیت سازمان ملل به عنوان حافظ اصلی امنیت بین الملل تصویب می شود این شورا مجری قطعنامه ها خواهد بود مگر در مواردی.

قهرمان پور درباره این استثنا اینگونه توضیح داد: مثلا درباره م جنگ کوزوو در صربستان در سال 1999 آن زمان مرحوم کوفی عنان اعلام کرد که چون شورای امنیت قادر به اجرای قطعنامه خود نیست، امریکا می تواند این قطعنامه را اجرا کند که پس از این موضوع امریکا صربستان را مورد حمله نظامی و موشکی قرار داد.

بنابراین  تا کنون دبیر کل سازمان ملل یا شورای امنیت در قطعنامه 2231 اعلام نکرده که شورای امنیت نمی تواند این قطعنامه را اجرا کند، لذا امریکا به لحاظ حقوق بین الملل از یک طرف و عرف رایج در شورای امنیت از طرف دیگر، نمی تواند به صورت یک جانبه این تحریم ها را اعمال کند چرا که اساسا فلسفه اجرای این تحریم ها یک جانبه نیست ، بلکه به صورت چند جانبه دنبال می شود.

کارشناس مسائل بین الملل و آمریکا تاکید کرد: بنابراین این تحریم ها ذیل تحریم های یک جانبه آمریکا قرار می گیرد و آمریکا ساز و کار خود را برای تحریم های یک جانبه در نظر می گیرد، ساز و کاری که در دو سال گذشته هم به مرحله اجرا گذاشته لذا از این به بعد بستگی به نظر آمریکا دارد که آیا می خواهد همه ی تحریم های شورای امنیت را علیه ایران اعمال کند یا بخشی از آنها را اعمال خواهد کرد.

وی دراین باره خاطر نشان کرد: از سوی دیگر اجرای این موضوع نیز به تصمیم گیری سایر کشورها نیز مرتبط است، به این دلیل که موضوع اجماع نیست، بلکه به تفسیر کشورها از این مساله برمی گردد به این معنا که ممکن است کشورها در مواردی با امریکا همراهی کنند یا بالعکس در مواردی با امریکا همراهی نکنند.

وی درخصوص ساز و کار تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران در شورای امنیت افزود: علاوه بر اینکه ساز و کار شورای امنیت متفاوت است محتوی نیز متفاوت است، مثلا افرادی که شورای امنیت آنها را به خاطر همکاری در برنامه  هسته ای و موشکی ایران تحریم کرده تعدادی از این افراد تا کنون در تحریم های یک جانبه امریکا نبوده اند، بنابراین امریکا اگر بخواهد فهرست افراد تحت تحریم را افزایش دهد می تواند دست به چنین تحریم هایی بزند، یا مثلا بازرسی های دریایی در تحریم های یک حانبه تا کنون صورت نگرفته به این دلیل که آمریکا  به عنوان یک دولت صلاحیت بازرسی های دریایی درآبهای آزاد را ندارد و این صلاحیت در اختیار شورای امنیت است، بنابراین باید ببینم امریکا می خواهد این تحریم ها را اعمال کند یا خیر ؟

قهرمان پور در پایان توضیح داد: موضوع فروش تسلیحات متعارف هم یکی از موضوعات مطرح شده تحریمی علیه جمهوری اسلامی ایران است چرا که براساس توافق برجام تحریم فروش تسلیحات متعارف به ایران تمام شده است، بنابراین از امروز کشورها می توانند براساس این قاعده به ایران سلاح متعارف بفروشند، لذا در ادامه کار باید ببینیم که آیا امریکا به دنبال تحریم همه فروشندگان سلاح های متعارف به ایران خواهد بود یا خیر؟